Geschiedenis Geschiedenis
De Kerk van Ravenswaaij
Een korte beschrijving en wetenswaardigheden

De kerk van Ravenswaaij
Dat de kerk van Ravenswaaij een stevig bouwwerk is wist Willem van Oranje al in 1573. Zijn soldaten hadden er achter de dikke muren intrek genomen. Dat was ook vanwege het goede uitzicht vanaf de hoge toren. Met zwaar geweld wisten de Spanjaarden de soldaten te verdrijven door de kerk te verwoesten.
Na ruim 70 jaar wist men de herbouw te bekostigen voor fl 11.700,--. De architect was de bekwame heer Peelen, die ook de Eusebiuskerk in Arnhem verbouwde.
De huidige kerk, waar u nu in loopt, is bijna gelijk aan de verwoeste kerk die er al in 1300 stond. En dat is nu het bijzondere aan dit bouwwerk. Het is een onvervalst gotisch gebouw met de daarbij behorende hoge spitse ramen met de daardoor zo beroemde lichtinval.  De herbouw heeft plaatsgevonden na de hervorming, waardoor de 12 consoles redelijk eenvoudig gebleven zijn. Een van de kraagstenen toont nog een kop. Het zou een van de twaalf apostelen kunnen zijn. De ribben van het mooi gotisch netgewelf lopen naar de twaalf hoofdsteunpunten die de kerk dragen, ze zijn een symbool van de twaalf apostelen. Zou er ooit op iedere console  een apostel afgebeeld gestaan hebben?

Toen de Fransen ons land omstreeks1800 bezetten, zagen ook zij wel iets in die stevig toren, die zij terstond vorderden voor hun troepen. De kerkgangers mochten niet meer onder de toren door naar binnen. Zij hebben zich toen moeten behelpen met een kleine ingang aan de zuidkant van het schip. Dit dicht gemetselde poortje is daar een herinnering aan.
Omdat Ravenswaaij een schippersdorp was is het niet vreemd dat de kerk is gewijd aan Nicolaas van Myra, de beschermheilige van schippers, de 37 meter hoge toren was als een baken voor de schippers. Nicolaas was natuurlijk ook de heilige van de kinderen,vandaar het kinderkopje console? Op een oude penseeltekening is te zien dat de schepen aan de andere kant van de dijk afgemeerd lagen.

Bijzonderheden in de Sint Nicolaas kerk:
De gewelven zijn een waar kunstwerk. Bijzonder is hoe het stergewelf van het koor overgaat in het netgewelf van het schip. De bovenkant van het gewelf is vrij plat. De geschilderde bloemen rond de sluitsteen zijn onder oude kalklagen tevoorschijn gekomen en zorgvuldig hersteld. De tulpen en anjers zijn toch een bescheiden verrijking van het interieur.

Het orgel uit omstreeks 1680  is door Ravenswaaij in 1890  voor fl. 230,-- gekocht van de Oud-Katholieke  kerk in Den Helder, de reparatie kostte wel fl 410,--. Oorspronkelijk komt het omstreeks 1700 gebouwde orgel uit een Amsterdamse schuilkerk. Deze kerk was een verbouwd Amsterdams grachtenhuis aan de Prins Hendrikkade. Het instrument is door de eeuwen heen diverse malen gerestaureerd. In 1925 was het in zo’n slechte staat dat er over gedacht werd om het snel op te ruimen. Na de laatste restauratie kan de klank weer als origineel aangemerkt worden. Het is zeer geschikt voor de begeleiding van de gemeentezang.

De kansel, die dateert uit de bouwtijd van de kerk, heeft zes mooi afgewerkt kanten, waardoor aangenomen wordt dat hij eerst een centrale plaats heeft ingenomen. In 1860 heeft hij de huidige plaats gekregen nadat het raam erachter is dicht gemetseld. Let op de kop van Robin Hood in de kroonlijst. Robin was  een soort diaken die voor de armen opkwam.

Er zijn nog diverse herenbanken aanwezig uit omstreeks 1700. De adellijke familie Van Brakell tot den Brakell had er meerdere tot haar beschikking. Ook de baronfamilie moest betalen voor zijn mooie plaatsen in de kerk.



De grafzerk van Marcus van Wees ligt onder de kansel. Markus beklede een hoge kerkelijke positie en zou in de Utrechtse Domkerk worden begraven. De verwondering was dus groot toen de grafzerk te voorschijn kwam in Ravenswaaij. Van Wees was beleend met de hofstad Muyswinkel te Ravenswaay, dat was een soort klooster. Dit verklaart zijn binding met onze kerk. Waarschijnlijk hebben de Fransen bij hun bezetting van de kerk de steen kapot geslagen.



Van Brummelen was een voorname man (lees rijke man) in het dorp. Hij heeft letterlijk en figuurlijk zijn steentje bij gedragen aan de nieuwbouw van de kerk in 1644. Hij was stenenbakker, kerkenraadslid en bierbrouwer in die tijd. Zijn familiewapen stond in een glas in lood raam. Voor in de kerk ligt zijn grafsteen met daarop de afbeelding van dat wapen. Het glas in loodraam heeft de tijd niet overleeft.

De grafstenen met nog duidelijke afbeeldingen zijn bij de restauratie voor in de kerk gelegd. Bijzonder is dat er hier zoveel stenen met huismerken liggen, huismerken zijn die vreemde rechtlijnige tekentjes. Er zijn maar enkele kerken in Nederland waar die te vinden zijn. Huismerken waren een soort handtekening in de tijd dat men niet kon lezen. Deze kraste men in bij de deur van zijn huis, maar ook op gereedschappen tot zelfs op de grafsteen.


De grote toegangsdeur  bevat nog de originele gesmede hengsels en slot. Het zal donker geweest zijn onder de toren, want het ronde raam boven de deur is er later in geplaatst.
  
De consistoriekamer dateert van 1853.

De bronzen torenklok, die even oud is als de kerk heeft de inscriptie MFS.  Dit is van Maitre Francois Simon, hij was een klokkengieter uit Lotharingen en was een telg uit de beroemde klokkengieters familie Hemony. Het mag een wonder heten dat de klok na het Duitse confisqueren weer terug kwam in ons dorp en zijn bronzen stem weer kan laten klinken over huizen en velden om ons te roepen.


Zeer oude tekening waar op te zien is dat de Ravenswaaijse schippers hun schip afmeerden tegenover de kerk

Auteur: HvH 

 
terug